Het woord "heilig" neemt een centrale plaats in de Bijbel in en drukt een realiteit uit die diep verbonden is met heiligheid, afscheiding van het profane en nabijheid tot het goddelijke. Gebruikt om plaatsen, voorwerpen, mensen of tijden aan te duiden, geeft de term "heilig" een concept van apart gezet zijn voor God. Begrijpen wat 'heilig' in de Bijbel betekent, is een duik nemen in de openbaring van Gods heiligheid en de oproep tot een leven dat aan Hem is gewijd.
1. Het begrip "heilig" in de Schrift
a) Een begrip van heiligheid
In de Bijbel is het woord "heilig" intrinsiek verbonden met de heiligheid van God. Heilig zijn betekent heilig zijn, d.w.z. afgescheiden van het kwaad en volledig toegewijd aan God.
In het Hebreeuws betekent de term qadosh 'heilig' of 'gewijd'.
In het Grieks wordt het woord hagios vaak vertaald als 'heilig' of 'gewijd', wat dit idee van onderscheid versterkt.
b) Afscheiding van het profane
Wat in de Bijbel heilig is, is anders dan wat profaan of gewoon is. Dit onderscheid weerspiegelt de transcendente en volmaakte aard van God, die niet vermengd kan worden met zonde of onzuiverheid.
2. Het gebruik van het woord 'heilig' in de Bijbel
a) Heilige plaatsen
De Bijbel noemt verschillende plaatsen die als heilig worden aangeduid vanwege Gods speciale aanwezigheid:
De brandende struik (Exodus 3:5): God vraagt Mozes zijn sandalen uit te doen, omdat de plaats waar hij staat "heilige grond" is.
De tabernakel en de tempel: deze plaatsen worden als heilig beschouwd omdat ze Gods aanwezigheid huisvesten.
De berg Sinaï (Exodus 19:23): De top van de berg wordt geheiligd door de manifestatie van God.
b) Heilige voorwerpen
Sommige voorwerpen worden als heilig beschouwd omdat ze aan God zijn gewijd:
De Ark van het Verbond: deze vertegenwoordigt Gods aanwezigheid onder zijn volk en wordt met diep respect behandeld.
De gebruiksvoorwerpen van de tempel: deze voorwerpen zijn geheiligd voor aanbidding en mogen niet voor profane doeleinden worden gebruikt.
c) Heilige momenten
Tijd kan ook heilig zijn, gemarkeerd door een speciale wijding:
De sabbat (Genesis 2:3): Deze dag is geheiligd als een tijd van rust en gemeenschap met God.
Religieuze feesten (Leviticus 23): Dit zijn heilige tijden om God te aanbidden en zijn werken te gedenken.
d) Heilige mensen
In de Bijbel worden bepaalde mensen aan God gewijd en als heilig beschouwd:
Priesters en Levieten: Zij zijn apart gezet voor de dienst van goddelijke aanbidding.
De profeten: Zij hebben de heilige opdracht gekregen om Gods woord door te geven.
Het volk Israël (Exodus 19:6): Zij zijn geroepen om een "heilige natie" te zijn, apart gezet om God te dienen.
3. De heiligheid van God
Het woord "heilig" krijgt zijn volle betekenis als het wordt toegepast op God zelf. Gods heiligheid is een van zijn essentiële eigenschappen, die in veel bijbelpassages wordt benadrukt.
a) God is de enige die werkelijk heilig is
In Jesaja 6:3 roepen de serafijnen uit: "Heilig, heilig, heilig is de Heer der heerscharen! De hele aarde is vol van zijn heerlijkheid." Dit drievoudige 'heilig' onderstreept de uniciteit en absolute perfectie van goddelijke heiligheid.
b) Gods aanwezigheid maakt heilig
Iedere plaats, object of persoon die in contact komt met de goddelijke aanwezigheid wordt heilig. Gods heiligheid is communicatief en transformeert wat het aanraakt.
4. Het heilige in het Nieuwe Testament Het heilige in het Nieuwe Testament
a) Jezus Christus, de vleesgeworden heilige
Jezus is als Zoon van God de volmaakte manifestatie van het heilige in de wereld. Zijn leven, dood en opstanding openbaren de heiligheid van God en bieden een weg van verzoening tussen het heilige en het profane.
In Johannes 17:19 zegt Jezus: "En Ik heilig Mijzelf voor hen, opdat ook zij geheiligd worden in de waarheid."
Door zijn offer maakt Jezus gelovigen heilig en stelt Hij hen in staat tot God te naderen.
b) Gelovigen, een heilig volk
In het Nieuwe Testament heeft het begrip heilig betrekking op alle christenen, die geroepen zijn om een heilig volk te worden:
"Maar u bent een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilige natie, een gekocht volk". (1 Petrus 2:9)
Gelovigen zijn geroepen om te leven in overeenstemming met Gods heiligheid, door zijn karakter te weerspiegelen in hun dagelijks leven.
5. Het heilige in het christelijke leven
a) Een oproep tot heiligheid
Christen zijn is gehoor geven aan de oproep tot heiligheid. Het betekent een aan God toegewijd leven leiden, zonde afzweren en gemeenschap met Hem zoeken.
b) Een leven van toewijding
Christenen zijn geroepen om hun tijd, bezittingen en handelingen te heiligen en aan God aan te bieden.
c) De heiligheid van de sacramenten
De sacramenten, zoals de doop en de eucharistie, zijn heilige momenten waarop God rechtstreeks in het leven van gelovigen optreedt.
6. Conclusie: Een woord dat rijk is aan geestelijke betekenis
Het woord 'heilig' in de Bijbel roept zowel Gods transcendentie op als zijn verlangen om de mensheid en de schepping te heiligen. Het nodigt gelovigen uit om in heiligheid te leven, om te respecteren wat aan God is gewijd en om een diepe relatie met het goddelijke aan te gaan. Door te mediteren over de betekenis van het heilige ontdekken we een weg van transformatie, toewijding en verbondenheid met God, de bron van alle heiligheid.
