Het Feest van de Heilige Beschermengelen, dat elk jaar op 2 oktober wordt gevierd, is een dag die is gewijd aan de erkenning van beschermengelen in de christelijke traditie. Deze engelen, door God gezonden om ieder mens in zijn leven te beschermen, te leiden en te inspireren, nemen een essentiële plaats in de christelijke theologie in. Hun feestdag is een gelegenheid voor de gelovigen om deze spirituele wezens te bedanken voor hun welwillende bescherming en voortdurende steun in het dagelijks leven.
Origins and Theology of Guardian Angels
Bewakingsengelen zijn een geloof dat diep geworteld is in de joods-christelijke traditie. Het idee dat ieder mens een persoonlijke beschermengel heeft komt uit verschillende passages in de Schrift, die verwijzen naar deze hemelse wezens als goddelijke beschermers en boodschappers. Een van de meest geciteerde verzen komt uit het Boek der Psalmen (91:11-12):
"Want hij zal zijn engelen opdragen u op al uw wegen te bewaken; zij zullen u in hun handen dragen, opdat uw voet niet tegen een steen stoot."
Deze passage suggereert, net als andere in het Oude en Nieuwe Testament, dat engelen een missie van bescherming en leiding hebben die rechtstreeks door God wordt gegeven.
In het Nieuwe Testament verwijst Jezus zelf naar beschermengelen. In het Evangelie van Matteüs (18:10) zegt Jezus:
"Pas op dat je geen van deze kleintjes veracht, want Ik zeg jullie dat hun engelen in de hemel voortdurend het gezicht aanschouwen van mijn Vader die in de hemel is."
Dit vers is opgevat als een bevestiging dat kinderen, maar ook volwassenen, beschermengelen hebben die over hen waken en rechtstreeks in contact staan met God.
Ontwikkeling van de cultus van beschermengelen
De devotie tot beschermengelen heeft zich door de eeuwen heen ontwikkeld. Vanaf de begindagen van de kerk leerden kerkvaders als Sint Basilius en Sint Hiëronymus dat elke christen wordt bijgestaan door een persoonlijke beschermengel. De heilige Hiëronymus, vertaler van de Bijbel in het Latijn, beweerde dat deze engelen vanaf de geboorte aan elk individu werden gegeven om hen te beschermen en te leiden.
De cultus van beschermengelen werd vooral belangrijk in de Middeleeuwen, toen de theologie van de engelen (angelologie) een hoogontwikkeld denkgebied was. Thomas van Aquino, de grote theoloog uit de 13e eeuw, speelde een belangrijke rol bij het formaliseren van de leer van beschermengelen. In zijn beroemde Summa Theologica legt hij uit dat elke beschermengel een individueel geestelijk wezen is dat door God is geschapen en belast is met het waken over een bepaalde ziel tijdens haar leven.
Het duurde tot het begin van de 17e eeuw voordat het feest van de beschermengel officieel werd erkend. In 1608 stelde paus Paulus V dit feest in voor de universele kerk en stelde de datum vast op 2 oktober. Het doel van dit feest was om christenen te herinneren aan de constante en welwillende aanwezigheid van hun beschermengelen en hen aan te moedigen om voor hun bescherming en begeleiding te bidden.
De rol van beschermengelen
In de christelijke traditie hebben beschermengelen verschillende essentiële rollen, die kunnen worden samengevat in drie hoofdmissies:
Bescherming: Beschermengelen zijn in de eerste plaats beschermers. Hun missie is om te waken over de zielen die aan hen zijn toevertrouwd en hen te beschermen tegen fysieke en spirituele gevaren. Ze zijn er om individuen te beschermen tegen verleiding en aanvallen van het kwaad, en om hen te steunen in momenten van zwakte.
Begeleiding: Naast bescherming spelen beschermengelen ook een begeleidende rol. Ze verlichten het geweten, leiden naar goedheid en deugdzaamheid en helpen bij het onderscheiden van Gods wil bij alledaagse beslissingen. Ze worden vaak aangeroepen in gebeden om hun hulp te krijgen in complexe situaties of om hun advies te vragen voordat ze een belangrijke beslissing nemen.
Bemiddeling: Beschermengelen zijn ook tussenpersonen tussen de ziel en God. Ze bidden voor degenen die ze beschermen en doen voorbede bij de Heer om genaden, zegeningen of vergeving te verkrijgen. Hun rol als bemiddelaars is bijzonder belangrijk in het christelijke gebed, omdat ze worden gezien als altijd aanwezig bij God.
Het feest van de beschermengelen in de liturgie
Het feest van de beschermengelen is een speciaal moment in de liturgie van de katholieke kerk om de gelovigen te herinneren aan Gods liefde en zorg die zich manifesteert via zijn hemelse boodschappers. Op deze dag zijn de mis en de gebeden gericht op het uiten van dankbaarheid aan de beschermengelen en het vragen om hun voortdurende hulp.
Het Romeinse Missaal biedt een speciaal gebed voor het Feest van de Beschermengelen, waarin God wordt geprezen voor zijn aandachtige zorg door deze beschermende geesten en waarin wordt gevraagd dat ze de gelovigen blijven leiden en beschermen. Veel parochies organiseren ook processies of speciale gebedstijden om de beschermengelen te bedanken voor hun rol in het leven van de christenen.
Eén van de populairste gebeden gewijd aan de beschermengelen is het Engelbewaardergebed, dat aan kinderen wordt geleerd en vaak dagelijks door de gelovigen wordt gereciteerd:
"Engel van God, mijn lieve beschermer, aan wie Gods liefde mij heeft toevertrouwd, wees altijd aan mijn zijde om te verlichten en te beschermen, te regeren en te leiden. Amen."
Dit eenvoudige gebed drukt een diep vertrouwen uit in de welwillendheid en waakzaamheid van de beschermengel en herinnert christenen eraan dat ze er nooit alleen voor staan in hun dagelijkse strijd.
Spirituele betekenis van het feest
Het feest van de beschermengel is een feest met een grote spirituele rijkdom, omdat het gelovigen eraan herinnert dat God hen nooit alleen laat. Beschermengelen symboliseren Gods voortdurende zorg voor elk menselijk wezen, en geven uiting aan Zijn voorzienigheid en verlangen om elk van Zijn kinderen te beschermen.
Het feest is ook een oproep tot gebed en waakzaamheid. Door het bestaan en de rol van beschermengelen te erkennen, worden christenen uitgenodigd zich bewust te worden van de spirituele werkelijkheid die hen omringt en zich tot hun beschermengel te wenden om bescherming, leiding en voorspraak te vragen.
Naast het beschermende aspect is het feest van de beschermengelen een uitnodiging om na te denken over de morele dimensie van het christelijke leven. Beschermengelen moedigen de gelovigen aan het goede te kiezen, de valkuilen van het kwade te vermijden en te leven in overeenstemming met Gods geboden. Hun stille maar voortdurende aanwezigheid herinnert ons eraan dat elke gedachte, elke handeling, elke beslissing een spirituele dimensie heeft.
Conclusie
Het feest van de heilige beschermengelen, dat op 2 oktober wordt gevierd, is een dag van dankbaarheid en bezinning over hoe God over elke ziel waakt door middel van zijn engelen. Het is een uitnodiging voor christenen om zich toe te vertrouwen aan hun beschermengel, hun gebedsleven te versterken en de onzichtbare maar krachtige aanwezigheid van deze hemelse wezens te erkennen. Door deze viering herinnert de Kerk de gelovigen eraan dat ze, zelfs in de moeilijkste tijden, nooit alleen zijn: een engel die door God is gezonden loopt naast hen en leidt hen op de weg naar verlossing.
