St Bernardus van Clairvaux, ook bekend als Bernardus van Fontaine, was een 12e-eeuwse cisterciënzer monnik, theoloog en religieus hervormer. Zijn leven en werk hadden een grote invloed op de christelijke spiritualiteit, middeleeuwse theologie en kerkgeschiedenis.
Jeugd en opleiding
Sint Bernard werd geboren op 21 augustus 1090 in Fontaine-lès-Dijon, Bourgondië, Frankrijk. Hij was de derde van zeven kinderen uit een adellijke familie. Al op jonge leeftijd viel Bernard op door zijn intelligentie en vroomheid. Op 22-jarige leeftijd, na de dood van zijn moeder, besloot hij monnik te worden in het klooster van Cîteaux, vlakbij Dijon, dat toen het centrum werd van een kloosterhervorming. Bernard haalde zijn vijf broers en vele vrienden over om zich bij hem aan te sluiten.
Stichting van de Abdij van Clairvaux
De cisterciënzer kloosterhervorming, gebaseerd op de Regel van Sint Benedictus, richtte zich op eenvoud, armoede en handenarbeid. Bernard stichtte samen met een groep monniken de abdij van Clairvaux (of Cîteaux) in 1115 en hij werd al snel prior van deze nieuwe gemeenschap. Onder zijn leiding werd Clairvaux een van de belangrijkste kloosters in middeleeuws Europa en het centrum van de cisterciënzerhervorming.
Spiritualiteit en geschriften
St. Bernardus was een man met een diepgaande spiritualiteit en eruditie. Hij schreef talloze theologische en spirituele werken die het religieuze denken van zijn tijd sterk beïnvloedden. Zijn beroemdste werk is "Overdenking", waarin hij ingaat op het spirituele leven, gebed en contemplatie. Zijn geschriften inspireerden generaties christenen en beïnvloedden figuren als Thomas van Aquino.
Strijd tegen ketterij
Naast zijn theologische bijdrage was Sint Bernardus een hartstochtelijk verdediger van het katholieke geloof. Hij was betrokken bij de strijd tegen ketterij, met name de Albigenzenbeweging. Zijn ijver en welsprekendheid waren zo groot dat hij de opdracht kreeg om in 1146 de Tweede Kruistocht te prediken, met als doel de verdediging van de Oostelijke Latijnse staten in het Heilige Land.
Relaties met de Kerk en de Royalty
St. Bernardus had een grote invloed op het pausdom van zijn tijd. Hij was adviseur van verschillende pausen, waaronder Eugene III, die zijn oud-leerling was. Hij speelde een belangrijke rol bij de troonsafstand van de antipaus Anacletus II ten gunste van paus Innocentius II.
Zijn talenten als adviseur strekten zich ook uit tot de politiek en hij had een grote invloed op het Europese koningschap. Hij was een goede vriend van Lodewijk VII van Frankrijk en oefende aanzienlijke invloed uit op koninklijke aangelegenheden. Hij verzette zich tegen bloedverwante huwelijken en adviseerde koningen zich rechtvaardig te gedragen.
Dood en heiligverklaring
Sint Bernardus van Clairvaux stierf op 20 augustus 1153 in de abdij van Clairvaux, een dag voor zijn 63e verjaardag. Hij werd heilig verklaard door paus Alexander III in 1174. Zijn feestdag wordt gevierd op 20 augustus.
Legacy
De nalatenschap van Saint Bernard is immens. Hij was een belangrijke religieuze, intellectuele en politieke figuur in zijn tijd. Zijn geschriften en spirituele leerstellingen worden nog steeds bestudeerd en vereerd. Hij wordt vaak "De Dokter Mellifluus" genoemd vanwege zijn zachte en diepgaande onderricht van het Christelijk geloof. Zijn invloed duurt voort in de katholieke kerk en daarbuiten, en hij wordt erkend als een van de grootste heiligen en theologen in de christelijke geschiedenis.
