De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan in het Nieuwe Testament is een van de beroemdste verhalen die Jezus vertelt. Het wordt verteld in het Evangelie volgens Lucas, hoofdstuk 10, verzen 25 tot 37. Deze gelijkenis heeft door de eeuwen heen generaties gelovigen en niet-gelovigen geïnspireerd met zijn tijdloze boodschap van medeleven en vriendelijkheid voor anderen.
Het verhaal begint met een expert in de Wet die Jezus op de proef stelt door te vragen: "Meester, wat moet ik doen om het eeuwige leven te beërven?" Jezus antwoordt door hem te vragen wat hij in de Wet leest. De expert antwoordt door het grote gebod te citeren: "U zult de Heer, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel, met heel uw kracht en met heel uw verstand, en uw naaste als uzelf." Jezus vertelt hem vervolgens dat als hij dit doet, hij zal leven.
De deskundige, die zichzelf wil rechtvaardigen, vraagt Jezus echter wie zijn naaste is. Op dat moment vertelt Jezus de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
Een Joodse man reisde van Jeruzalem naar Jericho en viel in handen van dieven die hem beroofden, sloegen en halfdood langs de kant van de weg achterlieten. Verschillende mensen passeerden hem zonder te stoppen, waaronder een priester en een Leviet, gerespecteerde figuren in de samenleving van die tijd. Deze twee mannen zijn weliswaar gelovig, maar stoppen niet om hun landgenoot in nood te helpen.
Dan passeert er een Samaritaan, een lid van een etnische groep die door de Joden in die tijd werd veracht. In tegenstelling tot de priester en de Leviet is hij vervuld van medelijden met de gewonde man. Hij verbindt zijn wonden, laadt hem op zijn eigen paard, leidt hem naar een herberg en verzorgt hem. De volgende dag geeft hij geld aan de herbergier, vraagt hem voor de man te zorgen en belooft eventuele extra kosten te betalen als hij terugkeert.
Jezus sluit de gelijkenis af door de wetsexpert te vragen welke van de drie mannen zich dicht bij zijn medemens heeft betoond. De expert geeft het juiste antwoord en zegt dat het de Samaritaan is. Jezus zegt hem vervolgens hetzelfde te gaan doen.
Deze gelijkenis is rijk aan lessen. Het onderstreept het belang van mededogen, ongeacht ras, religie of sociale klasse. De keuze van de Samaritaan als held van het verhaal heeft een diepgaande impact, omdat het de vooroordelen van die tijd tart en benadrukt dat goedheid kan voortkomen uit de minst verwachte plaatsen.
De parabel van de barmhartige Samaritaan roept ieder van ons op om sociale barrières te overstijgen en met liefde te handelen naar mensen in nood. Het herinnert ons eraan dat naastenliefde niet beperkt moet blijven tot degenen die op ons lijken of onze overtuigingen delen, maar zich moet uitstrekken tot alle mensen.
Dit tijdloze verhaal blijft miljoenen mensen over de hele wereld inspireren, zowel gelovigen als niet-gelovigen, door de transformerende kracht van mededogen en onbaatzuchtige liefde te benadrukken. Het blijft een universele oproep om vooroordelen te overstijgen en de helpende hand uit te steken naar mensen die hulp nodig hebben, een oproep die door alle generaties heen weerklinkt als een krachtige herinnering aan de verantwoordelijkheid die we hebben tegenover onze medemensen.
